Tijdens deze toolboxmeeting besteden we aandacht aan legionella.
Legionella’s zijn kleine, staafvormige en beweeglijke bacteriën, welke wijd verspreid in de natuur voorkomen.
Zij voelen zich in het bijzonder prettig in water en komen dan ook voor in zoet oppervlaktewater, afvalwater, koelwater, badwater en drinkwater. Let op:
“Vooral het temperatuurgebied tussen 20 – 50 °C is voor legionellabacteriën ideaal”
Legionella bacteriën groeien bij genoemde temperaturen en daar waar zuurstof aanwezig is; dit is in water praktisch altijd het geval. De groei ontstaat door celdeling en kan daardoor bijzonder snel plaatsvinden.
Indien de bacteriën tot grote aantallen zijn uitgegroeid ontstaan gevaarlijke situaties.
GEVAAR VOOR DE MENS
Legionellabacteriën kunnen altijd een ziekte veroorzaken, maar van de meer dan vijftig ontdekte soorten zijn er maar enkele bekend, welke direct de veteranenziekte, of legionellose veroorzaken.
Bij ontdekking van Legionellabacteriën dienen altijd voorzorgsmaatregelen te worden genomen!!!
Voor de mens bestaat het gevaar vooral door inademing van zwevende stof- of waterdeeltjes (aërosolen), welke de bacteriën bevatten.
Aërosolen ontstaan bij o.a. brandslangen, douches, tapkranen, luchtbehandelingsystemen, whirlpools, (zonne)boilers, fonteinen en hogedruk-waterapparatuur.
Bij inademing komt de bacterie in de longen terecht en treft hier ideale omstandigheden
(zuurstof, temperatuur, voedsel), waardoor een (explosieve) groei kan ontstaan.
Infectie door Legionellabacteriën kan zich in diverse vormen uiten. Het kan beperkt blijven tot een griepachtig ziektebeeld (Pontiac Fever), maar ook leiden tot een ernstige longontsteking (Legionella Pneumonie), waarbij een directe, adequate behandeling noodzakelijk is.
PREVENTIE EN BESTRIJDING
Op basis van de Risico-inventarisatie & -evaluatie dient bij gebleken kans op legionella-gevaar een risicoanalyse te worden uitgevoerd. Op basis hiervan dient een beheersplan te worden opgesteld, incl. een logboek.
In het beheersplan zijn alle relevante gegevens betreffende installatie, personen en werkinstructies opgenomen. In het logboek worden de periodieke beheersmaatregelen bijgehouden. Tevens moet worden voorkomen dat:
- Water langdurig stilstaat;
- Een temperatuurbereik van het water tussen 20 – 50 graden;
- Verneveling van besmet water.
De bestrijding van de Legionellabacterie kan op meerdere manieren worden uitgevoerd. De meest eenvoudige is het spoelen (van de waterleiding) met warmwater (60°C), daar deze hoge temperatuur de bacteriën doodt.
Indien noodzakelijk: toepassen van aanvullende desinfectiesytemen, zoals chloreren van het water, ozoniseren, in de aanvoerleiding van het koude en/of warme tapwater een UV lamp instaleren of pasteurisatiesystemen.
PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN
Als adembescherming bij onderhoudswerkzaamheden korter dan 10 tot 15 minuten per activiteit met kans op legionella dient een P3SL filter te worden toegepast.
Bescherm tevens de kleding tegen vloeistofspatten en handen tegen vervuild water of besmet water, door het dragen van vloeistofbestendige handschoenen.
Ga met elkaar in gesprek over het volgende:
- Hoe ga jij om met legionella in jouw werkomgeving?
- Heb je de noodzakelijke maatregelen tegen legionella genomen?
- Heb je op je werkplek gecontroleerd of legionella aanwezig is?
- Is er een beheersplan aanwezig?
Bij ontdekking van Legionellabacteriën dienen altijd voorzorgsmaatregelen te worden genomen!!!